Küresel ekonomideki belirsizlikler ve enflasyonla mücadele eden merkez bankaları, ticaret stratejilerindeki olası değişikliklerin de etkisiyle dikkatli adımlar atmaya devam ediyor.
Dünya ekonomisinin lideri ABD’nin korumacı ticaret politikalarının, enflasyonist baskıları artırabileceği ve büyümeyi olumsuz etkileyebileceği endişesi, diğer büyük ekonomilerin kararlarını şekillendiriyor.
Yılın ilk yarısında bazı merkez bankaları faiz indirimine giderken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) 3 temel politika faizinde toplam 100 baz puan, İngiltere Merkez Bankası (BoE) 50 baz puan, Güney Kore Merkez Bankası 50 baz puan, Avustralya Merkez Bankası (RBA) 50 baz puan, Yeni Zelanda Merkez Bankası (RBNZ) ise 100 baz puan indirim yaptı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise bu dönemde 150 baz puanlık bir indirim uyguladı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) yılın ilk yarısında 25 baz puan faiz artışına giderek farklı bir yaklaşım sergilerken, gözler ABD Merkez Bankası’ndaydı (Fed). Fed ise bu dönemde para politikasında herhangi bir değişiklik yapmadı.
TARİFE BELİRSİZLİKLERİ FED’İN FAİZ İNDİRİM DÖNGÜSÜNÜ DURDURDU
Fed, yılın ilk altı ayında federal fon oranı hedef aralığını %4,25-4,50 aralığında sabit tuttu.
Enflasyonda kaydedilen ilerleme ile birlikte Fed, geçen yılın Eylül ayında dört yıl sonra ilk kez faiz indirimine gitmiş ve politika faizini 50 baz puan düşürmüştü.
Geçen yılın Kasım ve Aralık aylarında da politika faizi 25’er baz puan indirilirken, Ocak ayında, art arda yapılan üç faiz indirimine ara verildi.
Mart, Mayıs ve Haziran aylarındaki toplantılarda da politika faizinde bir değişiklik yapılmayarak, para politikasındaki sıkı duruş korundu. ABD’de enflasyon, Haziran 2022’de yıllık bazda %9 ile 1981’den bu yana en yüksek seviyeyi görmüştü. 2025 Mayıs ayında ise yıllık bazda %2,4 olarak gerçekleşti.
ABD yönetiminin korumacı ticaret politikası, özellikle Ocak ayından sonra etkisini göstererek Fed’in gevşeme politikasının önündeki en büyük engel olarak öne çıkıyor. Küresel ticarette yaşanabilecek dalgalanma endişeleri, ekonomi çevrelerini daha temkinli davranmaya sevk ediyor.
Fed Başkanı Jerome Powell’ın sık sık vurguladığı gibi, tarifelerin orta ve uzun vadeli etkilerinin enflasyonist baskıları artırabileceği ve büyümeyi yavaşlatabileceği endişeleri, yılın ilk yarısında Bankanın sıkı duruşunu korumasındaki en önemli etkenlerden biri oldu.
ECB HER TOPLANTIDA FAİZ İNDİRDİ
ECB, yılın ilk yarısında üç temel politika faizini 100’er baz puan düşürerek parasal gevşeme politikasını sürdürdü. Yılbaşından bu yana düzenlenen dört toplantıda da 25’er baz puan indirim yapan ECB, bölgedeki resesyon endişelerini hafifletmek amacıyla bu politikayı izledi.
Avrupa’daki devam eden resesyon endişeleri ve imalat sanayisindeki daralma, bölgenin temel ekonomik sorunları arasında yer alıyor. ECB’nin yılın geri kalanında da faiz indirimlerine devam etmesi bekleniyor.
Analistler, ECB’nin önceliğinin bölgedeki şirketlerin finansman maliyetlerini düşürmek olduğunu belirtiyor. Enflasyonun dar bir aralıkta seyretmeye devam etmesi durumunda, büyüme destekleyici ek adımlar atılabileceği de değerlendiriliyor.
GÜNEY KORE FAİZ İNDİRİRKEN, JAPONYA FAİZ ARTIRDI
Asya’da da enflasyonla mücadele sürerken, Güney Kore Merkez Bankası, ekonomik yavaşlamanın önüne geçmek ve enflasyondaki düşüşe paralel olarak politika faizini yılın ilk altı ayında toplam 50 baz puan indirdi.
Güney Kore’de Mayıs ayı tüketici enflasyonu %1,9 ile Bankanın %2 olan orta vadeli enflasyon hedefinin altında gerçekleşti. Ülkede politika faizi yılın ikinci yarısına %2,50 seviyesinde başladı.
Japonya ise yılın ilk yarısında bir kez faiz artırımına giderek para politikasını sıkılaştırma yönünde bir adım attı. BoJ’dan yapılan açıklamalarda, pirinç fiyatlarından kaynaklanan gıda enflasyonuna dikkat çekilirken, fiyat artışlarının beklentilerin üzerinde olması durumunda parasal sıkılığın artırılacağı vurgulandı.
Japonya’da politika faizi Temmuz ayı itibarıyla %0,5 seviyesinde bulunuyor. Ülkede enflasyon, Mayıs ayı itibarıyla yıllık bazda beklentilere paralel olarak %3,5 seviyesinde gerçekleşti.
Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamalarda BoJ’un yılın ikinci yarısında da 25 baz puanlık bir indirime gidebileceğinin fiyatlandığını belirtiyor. Ülkenin ABD ile olan ticari ilişkileri ve gıda fiyatlarındaki gelişmelerin para politikası için temel göstergeler olduğu ifade ediliyor.
AVUSTRALYA DA FAİZ İNDİRENLER ARASINA KATILDI
Avustralya’da RBA, Şubat ayında ülkedeki enflasyonun zayıflamasıyla birlikte, Ekim 2020’den sonra ilk kez referans faiz oranını 25 baz puan düşürerek faiz indiren merkez bankaları arasına katıldı.
Mayıs ayında da politika faizi 25 baz puan indirilerek, yılın ilk altı ayında toplamda 50 baz puanlık bir parasal gevşemeye gidilmiş oldu. Son politika metninde, politika faizi oranının %3,85’e çekildiği belirtilerek, enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin azaldığı bildirildi.
Para politikasında daha fazla gevşeme konusunda temkinli olunacağına işaret edilen metinde, uluslararası gelişmelerin yakından takip edileceği vurgulandı.
Yeni Zelanda’da RBNZ de yılbaşından bu yana politika faizini üç toplantıda toplam 100 baz puan düşürerek %3,25’e çekti.
Parasal olarak en fazla gevşeme yapan merkez bankalarından biri olan RBNZ, enflasyon ve küresel ticaret gelişmelerine yönelik riskleri yakından takip etmeye devam ediyor.
TCMB YILIN İLK YARISINI 150 BAZ PUAN İNDİRİMLE TAMAMLADI
Türkiye’de ise TCMB, bu yılın ilk altı ayında iki toplantıda 250’şer baz puan olmak üzere toplamda 500 baz puan faiz indirmesine karşın, Nisan toplantısında 350 baz puan faiz artırımına gitti.
Böylece sene başından bu yana toplamda 150 baz puanlık bir gevşeme sağlayan TCMB, yılın ilk yarısında politika faizini %46 seviyesine indirmiş oldu.
News
