Kastamonu Taş baskısı Denizli’de

Acıpayam Halk Eğitim Merkezi El Sanatları Öğretmeni Nuray Akgün, geleneksel Kastamonu taş baskı tekniğini Denizli dokumaları ile buluşturdu. Serinhisar’dan sonra Acıpayam’da da Kastamonu Taş Baskı Kursu açmaya hazırlanan Akgün, bu tekniğin Buldan, Babadağ ve Kızılcabölük pamuklu dokumalarına çok yakıştığını söyledi.

Tarihi milattan öncesine kadar uzanan Kastamonu Taş Baskı tekniği, Denizli pamuklu ham bezleri üzerinde uygulanmaya başlandı. Tokat’ta da tahta baskı olarak bilinen teknik; Ihlamur ağacından yapılan geometrik ve bitkisel desenli farklı ebatlardaki tahta kalıpların doğal boyaya batırıldıktan sonra kumaşın üzerine elle basılması temeline dayanıyor. Tahta kalıplar zamanla taşa benzediği için bu teknik Kastamonu’da taş baskı olarak adlandırılıyor.

Naturel pamuklu dokumalara simetrik desenler vermeye yarayan bu teknik, Acıpayam Halk Eğitim Merkezi El Sanatları Öğretmeni Nuray Akgün tarafından Denizli’ye getirildi. Kastamonu’ya giderek söz konusu tekniği ustasından eğitim alarak öğrenen Nuray Akgün, “Selçuklu ve Osmanlı motiflerini artık Babadağ, Kızılcabölük, Buldan dokumalarının üzerinde de göreceksiniz” dedi. Akgün, bu teknikle; sofra, sehpa ve masa örtüleri, yatak örtüsü, mutfak önlüğü, perde, yazma, kırlent, bez çanta, kıyafet gibi bir çok ürün yapıldığını dile getirdi.

Nuray Akgün, Kastamonu Taş Baskı Tekniği ile ilgili şu bilgileri verdi:

“Hazırlanan desenler CNC tezgahlardan kalıp olarak çıkarılır. Kalıplar hafifliğinden, kolay oyulabilme özelliğinden ve boyayı çekme özelliğinden dolayı ıhlamur ağacından yapılıyor. Geniş bir leğenin tabanına keçe konulur. Üzerine siyah kök boya, Çiriş ve sıcak su karışımı dökülür ve uygulama öncesi bir saat dinlendirilir. Sonra kalıplar leğenin içine konup boyayı eminceye kadar bekletilir. Kalıplar tek renk siyahtır. İstenirse uygulama esnasında fırçayla aralara başka renk de atılabilir. Baskı işlemi başta açık yeşil olup kurudukça siyahlaşır. Siyahlaşan ve kuruduğundan emin olunan örtü iki gün sonra suyuna özel bir kimyasal katılarak yıkanır ve kullanıma hazır hale gelir.

İstenilen rengin elde edilebilmesi için, uygulamanın yapıldığı atölyenin sıcak olması ve fazla ışık almaması gerekir. Soğukta uygulanırsa boya akar ve istenilen rengi vermez.

Kastamonu ve Tokat’ta bu baskılar için  geleneksel Selçuklu ve Osmanlı motifli kalıplar ile Hitit desenli kalıplar kullanılır. Baskı sadece % 100 pamuklu kumaşların üzerine uygulanabilir. Sentetik kumaşlar boyayı tutmaz ve rengi ortaya çıkarmaz. Bu nedenle Kastamonu Taş Baskısının pamuklu dokumanın yaygın olduğu Denizli’de uygulanması çok değerli.”

Pandemi sonrası kendisinin ve kursiyerlerinin ürünlerini Denizli’de ve Acıpayam’da sergilemeyi planladığını anlatan Nuray Akgün, Kastamonu ve Tokat’ta önemli bir gelir kaynağı olan geleneksel el sanatının Denizli’de de yeni bir iş kolu olabileceğine dikkat çekti. Akgün, hiçbir kimyasal kullanılmadan üretilen tamamen doğal bu ürünlerin turistlerin de ilgisini çektiğini ifade etti.